Giải pháp nâng cao giá trị lúa gạo cho ĐBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long được xem là vựa lúa lớn nhất của cả nước với tổng sản lượng hàng năm đạt xấp xỉ 25 triệu tấn, chiếm khoảng 55% tổng sản lượng lúa của cả nước. Xuất khẩu gạo trung bình hằng năm của cả nước từ 7 đến 8 triệu tấn, trong đó ĐBSCL đóng góp đến 90-95%. Sản xuất lúa của ĐBSCL trong những năm gần đây có những bước phát triển đáng khích lệ, đóng góp quan trọng cho an ninh lương thực quốc gia và cho ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Mặc dù vậy, tổn thất sau thu hoạch còn cao, chuỗi giá trị lúa gạo còn nhiều điểm chưa hợp lý và thiếu tính ổn định.

Để giải quyết vấn đề trên,Phân Viện Cơ điện Nông nghiệp & Công nghệ Sau Thu hoạch (SIAEP) đưa ra các giải pháp sau thu hoạch góp phần phát triển chuỗi cung ứng lúa gạo ĐBSCL.

Chuỗi cung ứng lúa gạo bao gồm một quy trình công nghệ hợp lý theo thứ tự các công đoạn như sau: tạo giống, canh tác (gieo trồng và chăm sóc), thu hoạch, làm khô, bảo quản, xay xát-chế biến và tiêu thụ. Trong chuỗi của các công đoạn này, chất lượng của sản phẩm tại đầu ra của mỗi công đoạn không chỉ phụ thuộc vào chất lượng công nghệ của chính công đoạn đó, mà còn phụ thuộc vào chất lượng công nghệ của tất cả các công đoạn đã được tiến hành trước đó. Ví dụ, mặc dù được bảo quản với công nghệ tiên tiến, hạt lúa không thể có được chất lượng tốt, độ thu hồi gạo trắng và tỉ lệ gạo nguyên trong xay xát sẽ không thể cao nếu trước đó hạt lúa không được sấy đảm bảo chất lượng (như nhiệt độ sấy hay tốc độ sấy quá cao gây rạn nứt ngầm), hoặc độ ẩm hạt còn cao hơn 13-14% mà lại đưa vào bảo quản. Ngược lại, một công nghệ lạc hậu, không đạt yêu cầu của bất kỳ công đoạn nào trong chuỗi cũng có thể gây tổn hại, thậm chí làm hủy hoại hoàn toàn những thành quả có được của những công đoạn đã được tiến hành trước đó. Tóm lại, để giảm tổn thất sau thu hoạch lúa gạo ở ĐBSCL, sấy và bảo quản lúa là hai công đoạn then chốt cần đặc biệt quan tâm để cải tiến và phát triển trong quá trình sản xuất lúa gạo.